Belgische bedrijven maken te weinig vooruitgang op het gebied van duurzame mobiliteit. Een recent gepubliceerde Mobiliteitsindex van Securex laat zien dat de meeste bedrijven nog ver verwijderd zijn van de regionale klimaat- en mobiliteitsdoelstellingen.
Hieronder bespreek ik de resultaten, de methodologie en wat bedrijven kunnen (en zouden moeten) doen om bij te benen.
Belangrijkste bevindingen van de Securex Mobiliteitsindex
- Gemiddelde score van Belgische bedrijven: 3,73/10, wat een groot verschil aangeeft met de regionale duurzaamheidsdoelstellingen.
- Grote regionale verschillen:
- Brussel behaalt de hoogste score: 5,05
- Vlaanderen zit dicht bij het nationale gemiddelde: 3,70
- Wallonië blijft achter met 3,20
- Meer dan ¾ van de Belgische bedrijven (≈ 76 %) scoort onder de 5, wat wijst op aanzienlijke ruimte voor verbetering.
- Slechts 1 op 8 bedrijven behaalt scores die dicht bij of boven de doelstellingen liggen.
- De index is gebaseerd op gegevens van 19.626 bedrijven en meer dan 207.000 werknemers, waardoor hij representatief is.
Hoe de index is opgebouwd: 3 pijlers, CO₂ over de levenscyclus en flexibiliteit
De Securex Mobiliteitsindex is meer dan een enquête: hij is gebaseerd op empirische gegevens en een wetenschappelijk gekalibreerd model. Zo werkt hij:
- Drie meetpijlers:
- Elektrificatie van de vloot – aandeel elektrische of lage-emissie bedrijfswagens
- Modal shift – overstap van individueel autogebruik naar openbaar vervoer, fiets, wandelen of gedeelde mobiliteit
- Vermindering van verplaatsingen – via telewerk of andere maatregelen om de vraag naar woon-werkverkeer te verlagen
- CO₂‑berekening over de levenscyclus De uitstoot wordt niet alleen berekend op basis van brandstofverbruik. Het model omvat productie, gebruik en einde levensduur van elk vervoermiddel.
- Referentiedoelen & flexibele interpretatie De index vergelijkt de werkelijke uitstoot met een streefwaarde gebaseerd op regionale doelstellingen. Als een bedrijf geen gebruik kan maken van het openbaar vervoer door geografische beperkingen, kan het compenseren met meer telewerk of fietsgebruik. Kortom: de index beloont contextgevoelige oplossingen, geen one-size-fits-all aanpak.
Dankzij deze flexibele structuur kunnen verbeteringen in één pijler (bijv. meer telewerk) de zwakkere prestaties in een andere pijler (bijv. beperkte toegang tot openbaar vervoer) compenseren.
Obstakels en structurele beperkingen
Waarom blijven zoveel bedrijven achter? De index en de bijbehorende analyse wijzen op verschillende structurele barrières:
- 💸 Kosten: elektrische voertuigen blijven duur ondanks fiscale incentives, vooral voor KMO’s
- 🧭 Infrastructuur: buiten stedelijke centra zijn openbaar vervoer en fietsinfrastructuur vaak beperkt of onveilig
- 🧠 Culturele gewoontes: de bedrijfswagen blijft een gewaardeerd voordeel en veel werkgevers en werknemers zijn terughoudend om over te stappen
- 📍 Regionale verschillen: stedelijke gebieden, vooral Brussel, hebben betere multimodale opties, terwijl landelijke en voorstedelijke zones beperkte keuzes hebben
Deze factoren tonen aan dat bedrijven niet alleen kunnen slagen. Vooruitgang vereist een gezamenlijke aanpak van bedrijven en overheid, samen met investeringen in infrastructuur en regionale coördinatie.
Wat bedrijven onmiddellijk kunnen doen om hun score te verhogen
De goede nieuws: de Securex Mobiliteitsindex geeft niet alleen een score, maar ook concrete richtlijnen.
Acties die bedrijven snel kunnen ondernemen:
- De vloot geleidelijk elektrificeren
- Alternatieve vervoerswijzen promoten: abonnementen openbaar vervoer, fietsvergoeding, fietsleasing
- Regelmatig hybride werken organiseren om verplaatsingen te verminderen
- Werknemers betrekken bij het opstellen van mobiliteitsplannen om draagvlak te creëren
- Knelpunten in kaart brengen: gebruik de indexdiagnose om te zien welke pijler (vloot, modal shift, vermindering) het meest afremt
- Pleiten voor betere infrastructuur bij gemeenten en regionale overheden
Op lange termijn kan het verbeteren van één pijler de vooruitgang in andere pijlers ondersteunen (bijv. meer elektrische voertuigen maken gedeelde mobiliteit makkelijker; meer telewerk vermindert druk op openbaar vervoer).